Kliknij tutaj --> 🎣 zmiany w prawie spadkowym 2011

W połowie stycznia do Sejmu trafił rządowy projekt zmian w Kodeksie cywilnym. Jego głównym celem jest modyfikacja dotychczasowych przepisów w kwestii prawa spadkowego. Czy jest to sposób na skrócenie postępowań spadkowych? Sprawdź, jakie zmiany szykuje rząd. Postulowane przez rząd Nadchodzą ważne zmiany w prawie spadkowym. Trwają prace nad nowelizacją prawa spadkowego. Chociaż projekt ustawy jest obecnie na etapie jego opiniowania, to już teraz dzięki analizie proponowanych zmian, możemy się dowiedzieć czego spodziewać się po przyszłej nowelizacji. Projekt Ustawy dnia 15.12.2021 roku, zakłada zmiany w Podczas piątkowego głosowania Sejm przyjął kilkanaście ustaw. Obejmują one zmiany m. in. w emeryturach pomostowych, prawie energetycznym, przepisy dotyczące wielkoobszarowych terenów zdegradowanych, wzmocnienie ochrony najmłodszych i przyjęcie zmian wprowadzających ustawę o Krajowym Rejestrze e- Faktur. Sejm przyjął też zmiany w Karcie Nauczyciela i w prawie spadkowym oraz Zmiany w prawie spadkowym, ale nie tylko. Zadaj pytanie notariuszowi: osobiście, telefonicznie, online. Dyżur telefoniczny dla słuchaczy RMF FM. Notariusze edukują prawnie przez cały rok. Zmiany w prawie spadkowym 21 grudnia 2022, 13:08 Rada Ministrów przyjęła przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego. Comment Rencontrer Des Gens Sur Facebook. W ostatnim czasie polski ustawodawca zadecydował się na wprowadzenie istotnych zmian w prawie spadkowym, dostosowując polskie przepisy do postanowień prawa unijnego bądź modyfikując je w bardziej korzystnym dla spadkobierców kierunku. Nowe uregulowania mają doniosłe znaczenie również dla sytuacji prawnej przedsiębiorców, gdzie czynnik transgraniczny odgrywa coraz większą rolę, jak również dla pracowników sektora morskiego pracujących w różnych rejonach obowiązujące od 17 sierpnia 2015 roku – Europejskie poświadczenie spadkoweZmiany wprowadzone ustawą z dnia 24 lipca 2015 roku o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego, ustawy - Prawo o notariacie oraz niektórych innych ustaw ( z dnia które weszły w życie w dniu 17 sierpnia 2015 roku, dotyczą w głównej mierze dostosowania polskiego prawa spadkowego do przepisów unijnych – Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej nr 650/2012 z dnia 4 lipca 2012 roku. Przede wszystkim Ustawodawca zadecydował o wprowadzeniu do polskiego sytemu prawnego instytucji Europejskiego poświadczenia spadkowego - dokumentu obowiązującego w całej Unii Europejskiej, ułatwiającego spadkobiercom wykazanie praw do spadku we wszystkich krajach Wspólnoty. Europejskie poświadczenie spadkowe może wydać zarówno Sąd, co do zasady na podstawie przepisów o stwierdzeniu nabycia spadku bądź Notariusz, na podstawie przepisów o sporządzaniu aktów poświadczenia dziedziczenia – z wyjątkami wskazanymi w ustawie z dnia 14 lutego 1991 roku Prawo o notariacie ( z dnia ze zm.). Wniosek o wydanie Europejskiego poświadczenia spadkowego przez Sąd to koszt rzędu 300 zł. Wprowadzenie ww. instytucji do polskiego systemu prawa ma niezwykle istotne znaczenie dla spadkobierców, którzy odtąd będą mogli w prosty sposób wykazać prawo do majątku pozostawionego przez spadkodawcę poza granicami kraju. Ujednolicone zostały także zasady dotyczące transgranicznych postępowań spadkowych – co do zasady prawem regulującym zasady dziedziczenia po zmarłym jest prawo ostatniego zwykłego pobytu spadkodawcy w chwili jego śmierci, chyba że spadkodawca sam wskaże prawo właściwe. Uprzednio w polskim systemie prawnym prawem właściwym było prawo ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy. Ustawodawca wprowadził również zapis usprawniający postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku w sytuacji gdy w postępowaniu nie uczestniczą wszyscy potencjalni spadkobiercy bądź Sąd powziął jakiekolwiek wątpliwości co do kręgu spadkobierców po zmarłym. W poprzednim stanie prawnym Sąd mógł wezwać potencjalnych spadkobierców, aby zgłosili swoje prawa do spadku w ciągu 6 miesięcy od dnia ogłoszenia stosownego wezwania. Dopiero po upływie ww. terminu Sąd mógł wyznaczyć rozprawę w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku. Obecnie termin ten został skrócony do 3 miesięcy, co znacząco wpłynie na przyśpieszenie i tym samym usprawnienie całej procedury. Zmiany, które wejdą w życie 18 października 2015 roku – ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkoweW dniu 18 października 2015 roku na mocy ustawy z dnia z dnia 20 marca 2015 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw ( z dnia wejdą w życie niezwykle istotne zmiany w prawie spadkowym wprowadzające nowe zasady odpowiedzialności za długi spadkowe w przypadku braku złożenia jakiegokolwiek oświadczenia przez spadkobiercę w kwestii przyjęcia bądź odrzucenia spadku. W obecnym stanie prawnym spadkobierca w ciągu 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swojego powołania może złożyć oświadczenie o przyjęciu spadku wprost, z dobrodziejstwem inwentarza lub spadek odrzucić. Przyjęcie spadku wprost oznacza dziedziczenie majątku po zmarłym w całości – zarówno aktywa jak i długi spadkodawcy wchodzą do masy spadkowej. Spadkobierca będzie wówczas odpowiedzialny za długi spadkowe bez żadnego ograniczenia. Dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza oznacza z kolei ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkodawcy tylko do wysokości majątku czynnego spadku. Jeżeli zatem w chwili śmierci zmarły posiadał nieruchomość, której wartość wynosi ok. zł oraz zadłużenie w łącznej wysokości zł, wówczas spadkobierca odpowiedzialny będzie za długi spadkowe jedynie do wysokości obecnym stanie prawnym (obowiązującym do dnia 17 października 2015 roku) brak złożenia oświadczenia przez spadkobiercę w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swojego powołania skutkuje przyjęciem spadku wprost. Powyższy zapis nie obowiązuje spadkobierców - osób niemających pełnej zdolności do czynności prawnych (małoletnich do ukończenia 18 roku życia), osób, co do których istnieje podstawa do ich całkowitego ubezwłasnowolnienia oraz osób prawnych – w przypadku braku złożenia stosownego oświadczenia ww. osoby przyjmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Na marginesie warto przypomnieć, iż złożenie oświadczeniao odrzuceniu spadku przez spadkobierców mających dzieci skutkuje automatycznie wejściem zstępnych spadkobiercy odrzucającego spadek w krąg spadkobierców ustawowych po zmarłym. Wobec powyższego, w razie decyzji o odrzuceniu spadku, pełnoletnie dzieci spadkobierców odrzucających spadek również powinny złożyć stosowne oświadczenia o odrzuceniu spadku bądź rodzice powinni złożyć ww. oświadczenie w imieniu małoletnich dzieci przed Sądem Rodzinnym. Nowelizacja art. 1015 § 2 przewiduje natomiast, iż brak złożenia oświadczenia w terminie 6 miesięcy od dnia dowiedzenia się o tytule swojego powołania skutkuje przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Powyższą zmianę należy oceniać niezwykle korzystnie z punktu widzenia sytuacji majątkowej przyszłych spadkobierców. Ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe do wysokości majątku czynnego jest racjonalnym rozwiązaniem ustawodawcy, chroniącym obywateli przed nieświadomym odziedziczeniem długów spadkodawcy. W najgorszym przypadku spadkobierca przeznaczy bowiem całość odziedziczonego majątku na spłatę jednakże podkreślić, iż ograniczenie odpowiedzialności za długi nie będzie obowiązywać w stosunku do dziedziczonych nieruchomości obciążonych hipoteką. W tym przedmiocie aktualne pozostaną dotychczasowe przepisy, w świetle których każdoczesny właściciel nieruchomości jest odpowiedzialny za spłatę zobowiązania uwidocznionego w dziale IV księgi konsekwencji Ustawodawca wprowadził także możliwość sporządzenia wykazu inwentarza – prywatnego spisu składników majątku oraz długów zmarłego. Uprawnionymi do sporządzenia ww. wykazu majątku będą spadkobierca, zapisobierca windykacyjny bądź wykonawca testamentu. Do tej pory uprawnionym do sporządzenia spisu inwentarza był jedynie komornik na podstawie wniosku złożonego w sądzie. Wykaz inwentarza będzie musiał zostać przygotowany na podstawie specjalnego formularza. Jakiekolwiek celowe zatajenie bądź wpisanie nieprawdziwych informacji do wykazu inwentarza skutkować będzie brakiem możliwości powołania się na ograniczenie odpowiedzialności za długi spadkowe. Pamiętać należy, iż nowe zasady dziedziczenia długów obowiązywać będą w stosunku do spadków otwartych po dniu 17 października 2015 roku. Jeżeli zatem spadkodawca umrze w dniu 17 października 2015 roku (dzień otwarcia spadku), wówczas zasady odpowiedzialności za długi spadkowe będą regulowały dotychczasowe przepisy. Wnioski Powyżej opisane zmiany w prawie spadkowym należy ocenić pozytywnie – polskie prawo spadkowe zaczyna coraz mniej odbiegać od standardów obowiązujących w krajach Unii Europejskiej, chroniąc obywateli przed nieświadomym odziedziczeniem długów oraz ułatwiając wykazanie praw do spadku znajdującego się zagranicą. Radca Prawny Mateusz Romowicz Co się zmieni w prawie spadkowym? [ "…kochanemu wnuczkowi zaś zapisuję w spadku mój zabytkowy zegar". Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że takie postanowienie testamentowe jest w obecnym stanie prawnym w zasadzie nieskuteczne. Aktualnie spisujący testament nie może zdecydować o tym, co z pozostawionego majątku może odziedziczyć konkretna osoba. Nie ma on również wpływu na sposób podziału majątku pomiędzy kilku spadkobierców. W Sejmie trwają prace nad zmianą kodeksu cywilnego. Nowe przepisy mają umożliwić decydowanie o tym, kto i dokładnie w jakim zakresie będzie dziedziczył majątek spadkodawcy po jego śmierci. Dzisiaj spadek nie od razu Podobne zdania, jak to w tytule umieszczane są wielokrotnie w testamentach spisywanych przez przezornych spadkodawców, którzy chcieliby mieć pewność, że ten czy inny składnik majątku po ich śmierci przejdzie w ręce konkretnej osoby (np. córki czy wnuka). Niestety zgodnie z obowiązującym dziś prawem (art. 968 § 1 osobę, na rzecz której w testamencie przeznaczono konkretną rzecz, uznawać należy za tzw. zapisobiercę. To osoba, której przysługuje jedynie roszczenie do prawowitych spadkobierców o wykonanie zapisu. Wnuk nie stanie się zatem właścicielem zabytkowego zegara od razu po śmierci babci. Będzie przysługiwało mu jedynie roszczenie o jego wydanie. Jeśli spadkobiercy odmówią spełnieniu ostatniej woli babci, swojego roszczenia wnuczek będzie mógł dochodzić w sądzie. Kiedy powołanie do całego spadku Tylko w sytuacji, gdy przedmiot tzw. zapisu testamentowego swoją wartością będzie wyczerpywał prawie cały spadek, osobę, na rzecz której taki zapis został dokonany, art. 961 nakazuje traktować jako spadkobiercę powołanego do całego spadku. Jeśli zatem np. nasza babcia posiada jedynie mieszkanie, które w testamencie zapisze jednemu z wnuków, to po jej śmierci spadkobiercą całego jej majątku będzie ten wnuk. Odziedziczy on nie tylko mieszkanie, ale także drobne rzeczy ruchome znajdujące się w tym mieszkaniu, np.: telewizor, pralkę, zastawę stołową itp., a nawet drobne kwoty zgromadzone na rachunku. Co więcej, w sytuacji, w której osoba spisująca spadek (czyli testator) zapisze np. jednemu spadkobiercy ziemię, a drugiemu mieszkanie, zgodnie z literą obowiązującego dziś prawa spadkobiercy ci nabędą wspólnie cały spadek. Ich udział w odziedziczonym majątku określony będzie w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku za pomocą ułamka odpowiadającego stosunkowi wartości przeznaczonych im przedmiotów (wynika to z w/w art. 961 Jeśli ci spadkobiercy będą chcieli uczynić zadość życzeniu spadkodawcy czeka ich jednak żmudna droga. Najpierw niezbędne będzie urzędowe stwierdzenie nabycia spadku, a następnie przeprowadzenie tzw. działu spadku. Wtedy konkretnie określone zostanie, które przedmioty przypadną na własność jednemu, a które drugiemu spadkobiercy. I tylko od dobrej woli ich obu zależeć będzie, czy zostanie uszanowana prośba zmarłego, aby konkretne rzeczy przekazane zostały wskazanym osobom. Prawo uzna wolę spadkodawcy Rozbieżność między wolą spadkodawcy, a losem jego majątku po śmierci jest niezrozumiała dla osób, które chcą podzielić swój majątek na spadkobierców w sposób, który im najbardziej odpowiada. Obecnie w parlamencie trwają prace nad ustawą zmieniającą kodeks cywilny. Jeszcze w tym roku bowiem powinna zostać wprowadzona do prawa spadkowego instytucja tzw. zapisu windykacyjnego, dzięki któremu w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego (tylko w takim!) będzie można postanowić, że dana osoba nabywa określony przedmiot już z chwilą otwarcia spadku, czyli z chwilą śmierci testatora. Przedmiotem takiego zapisu windykacyjnego będzie oznaczona rzecz, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne. Możliwe będzie także ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności. Oznacza to, że babcia zapisująca mieszkanie w spadku wnuczkowi zadecyduje, iż do swojej śmierci będzie tam np. mieszkała korzystając z jednego pokoju. Zmieni się odpowiedzialność za odziedziczone długi Nowe przepisy wpłyną też na zmianę zasad odpowiedzialności za długi spadkowe. Do chwili tzw. działu spadku osoba, na rzecz której poczyniony został zapis windykacyjny, będzie ponosić solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe wraz ze spadkobiercami. Wzajemne rozliczenie (po spłacie długów spadkodawcy przez zapisobiercę lub spadkobiercę) nastąpi jednak proporcjonalnie do wartości składników majątkowych otrzymanych od testatora. Po dziale spadku odpowiedzialność ta nie będzie już solidarna, lecz proporcjonalna do wartości uzyskanych od spadkobiercy przysporzeń. W każdym przypadku odpowiedzialność osoby, na rzecz której zostanie dokonany zapis windykacyjny za długi spadkowe, będzie ograniczona tylko do wartości przedmiotu tego zapisu. Na ową wartość przy tym będzie wpływał stan, w jakim się ten przedmiot znajdował w chwili śmierci testatora a także obowiązujące wtedy ceny. Julia Krupa-Ignaczak radca prawny w Kancelarii Prawnej RAVEN Koniec roku to czas, kiedy podsumowujemy minione dwanaście miesięcy. My po raz kolejny postanowiliśmy podsumować mijający (tym razem 2011) rok pod kątem zmian w polskim prawie. Oczywiście ilość powstających aktów prawnych oraz ich nowelizacje nie zawsze przekładają się na jakość zmian. W związku z czym, w trzech kolejnych publikacjach przedstawimy Państwu ranking TOP 10, naszym zdaniem, najważniejszych nowelizacji oraz nowych aktów prawnych, które weszły w życie w mijającym roku. W poniższej publikacji zaprezentujemy pierwsze trzy miejsca naszego zestawienia. I miejsce w naszym rankingu zajmuje nowelizacja ustawy o księgach wieczystych i hipotece oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 131, poz. 1075), która weszła w życie w dniu 20 lutego 2011 r. Wprowadziła ona kilka istotnych zmian w zakresie hipoteki jako prawnej formy zabezpieczenia na nieruchomości. Przede wszystkim, został zniesiony dotychczasowy podział hipotek na zwykłe oraz kaucyjne. Obecnie istnieje jedna hipoteka zabezpieczająca wierzytelność pieniężną do oznaczonej sumy pieniężnej, która przypomina dotychczasową hipotekę kaucyjną. Istotnym rozwiązaniem jest również możliwość zabezpieczenia jedną hipoteką kilku wierzytelności z różnych stosunków prawnych, przysługujących temu samemu wierzycielowi. Ponadto, w razie wygaśnięcia hipoteki, właścicielowi nieruchomości przysługuje w granicach wygasłej hipoteki uprawnienie do rozporządzenia opróżnionym miejscem hipotecznym. Większość ze zmian jak odstąpienie od podziału hipotek na zwykłe i kaucyjne, czy precyzyjne określenie zakresu zabezpieczenia przez hipotekę, należy ocenić pozytywnie. II miejsce w naszym rankingu zajmuje nowelizacja ustawy - Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 85, poz. 458), która weszła w życie w dniu 23 października 2011 r., wprowadzając bardzo istotne, w porównaniu do dotychczasowego stanu prawnego, zmiany w prawie spadkowym. Wprowadzono instytucję zapisu windykacyjnego, dzięki której spadkodawca sporządzając testament notarialny będzie mógł przekazać określoną rzecz konkretnej osobie w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być rzecz oznaczona co do tożsamości, zbywalne prawo majątkowe, przedsiębiorstwo i gospodarstwo rolne, a także ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności. Aby zapis windykacyjny był skuteczny, przedmiot zapisu musi należeć do spadkodawcy w chwili otwarcia spadku i jednocześnie spadkodawca nie mógł być zobowiązany do jego zbycia. Jeżeli powyższe warunki zostaną spełnione, zapisobierca nabędzie prawo do przedmiotu zapisu już w momencie otwarcia spadku, a więc już z chwilą śmierci spadkodawcy. Dokonane przez ustawodawcę zmiany, polegające na wprowadzeniu zapisu windykacyjnego, należy ocenić pozytywnie i uznać za korzystne, z uwagi na umożliwienie pełniejszej realizacji woli spadkodawcy. III miejsce w rankingu zajmują, naszym zdaniem, ex aequo dwie zmiany w zakresie prawa administracyjnego. Po pierwsze, nowelizacja ustawy - Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2011 r. Nr 6, poz. 18), która weszła w życie w dniu 11 kwietnia 2011 roku. Jej celem było usprawnienie postępowania administracyjnego. Nowelizacja ta wprowadziła, obok dotychczas istniejącej możliwości skarżenia bezczynności organów administracji publicznej, możliwość skarżenia prowadzenia przez organy administracji publicznej postępowania w sposób przewlekły (długotrwale nieuzasadniony). Ma ona zastosowanie w sytuacji, gdy organ nie tylko nie działa w terminie, ale również nie działa odpowiednio szybko (efektywnie), a sprawa trwa zbyt długo. Druga warta uwagi zmiana to ustawa o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy za rażące naruszenie prawa (Dz. U. z 2011 r. Nr 34, poz. 173), której głównym celem bowiem odpowiedzialność finansową urzędników za podejmowanie błędnych decyzji. Zgodnie z ustawą, wydanie bezprawnej decyzji może kosztować urzędnika państwowego nawet równowartość rocznej pensji. Aby można było pociągnąć urzędnika do odpowiedzialności, muszą zostać spełnione wskazane w ustawie przesłanki, jednak już samo wprowadzenie takiego rozwiązania należy ocenić pozytywnie, ponieważ urzędnicy mając na uwadze grożącą im osobistą odpowiedzialność finansową, będą z pewnością podejmowali swoje czynności i decyzje w sposób bardziej przemyślany i uzasadniony, nie naruszając przy tym w sposób rażący przepisów prawa. jest zahamowanie i odwrócenie niekorzystnych trendów w działaniu aparatu administracyjnego. Ustawa wprowadziła bowiem odpowiedzialność finansową urzędników za podejmowanie błędnych decyzji. Zgodnie z ustawą, wydanie bezprawnej decyzji może kosztować urzędnika państwowego nawet równowartość rocznej pensji. Aby można było pociągnąć urzędnika do odpowiedzialności, muszą zostać spełnione wskazane w ustawie przesłanki, jednak już samo wprowadzenie takiego rozwiązania należy ocenić pozytywnie, ponieważ urzędnicy mając na uwadze grożącą im osobistą odpowiedzialność finansową, będą z pewnością podejmowali swoje czynności i decyzje w sposób bardziej przemyślany i uzasadniony, nie naruszając przy tym w sposób rażący przepisów prawa. Zmiany w polskim prawie wprowadzone w 2011 roku, zajmujące kolejne miejsca w naszym rankingu, zostaną omówione w następnych publikacjach kancelarii, do lektury których już teraz Państwa serdecznie Szulikowskiradca prawny i partner zarządzającyM. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna Przygotuj się do stosowania nowych przepisów! Poradnik prezentuje praktyczne wskazówki, w jaki sposób dostosować się do zmian w podatkach i wynagrodzeniach wprowadzanych nowelizacją Polskiego Ładu. Tyko teraz książka + ebook w PREZENCIE Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi prace nad nowelizacją Kodeksu cywilnego w zakresie przepisów prawa spadkowego. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw (dalej: „Projekt”) jest obecnie na etapie opiniowania. Zakładane zmiany będą dotyczyć ograniczenia kręgu dalszych spadkobierców ustawowych, ale też rozszerzenia zakresu przyczyn mogących prowadzić do niegodności dziedziczenia. Zmiany prawdopodobnie wejdą w życie w 2022 roku. Jak obecnie kształtuje się krąg spadkobierców ustawowych? Kto dziedziczy "z ustawy"? Spadkobierca może być powołany do spadku dwojako: z ustawy (mówimy wtedy o tzw. spadkobiercach ustawowych) i z testamentu (tzw. spadkobiercy testamentowi). Podstawowe znaczenie ma wola spadkodawcy, a zatem w przypadku pozostawienia przez spadkodawcę ważnego testamentu nie dojdzie do dziedziczenia na podstawie reguł ustawowych. Co do zasady dopiero w przypadku, gdy spadkobierca nie pozostawił testamentu lub gdy żadna z osób powołanych do dziedziczenia w testamencie nie chce lub nie może być spadkobiercą, do dziedziczenia zostaną powołani spadkobiercy ustawowi. W art. 931 – 935 kodeksu cywilnego zawarto określony porządek dziedziczenia ustawowego. Pierwszą grupę spadkobierców ustawowych stanowią dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, które dziedziczą po spadkodawcy co do zasady w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku, co może mieć znaczenie w przypadku posiadania przez spadkodawcę czwórki dzieci (lub więcej). Druga grupa obejmuje małżonka i rodziców spadkodawcy, którzy są powoływani do spadku, jeżeli spadkobierca nie miał dzieci. W sytuacji, gdy którykolwiek z rodziców nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych, a w dalszej kolejności zstępnym rodzeństwa. Natomiast całość spadku przypadnie małżonkowi, gdy brak jest zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych. Trzecią grupą powołaną do dziedziczenia są dziadkowie spadkodawcy, który dziedziczą w częściach równych w przypadku braku dzieci, małżonka, rodziców, rodzeństwa lub dzieci rodzeństwa spadkodawcy. Gdy któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyje otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym, a więc dzieciom, wnukom, prawnukom i dalszym pokoleniom. Kolejną grupą uprawnionych do dziedziczenia są dzieci małżonka spadkodawcy tj. pasierbowie. W ostatniej kolejności natomiast spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarbowi Państwa. Ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych - projekt nowelizacji kodeksu cywilnego W obecnym stanie prawnym krąg spadkobierców ustawowych jest ukształtowany dość szeroko. W praktyce niejednokrotnie dochodzi do sytuacji, w której do spadku zostają powołani bardzo dalecy krewni, którzy nawet nie znają osoby spadkodawcy. Najczęściej dzieje się tak w przypadku spadków obciążonych długami, które zostały odrzucone wcześniej przez bliższych krewnych spadkodawcy. Projektowane zmiany prowadzą do ograniczenia opisanej powyżej trzeciej grupy spadkobierców ustawowych. Podobnie jak dotychczas, w przypadku gdy którekolwiek z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który mu przypadał, przypadać ma jego dzieciom, a także ich dzieciom. Projekt zakłada jednak zasadniczą zmianę w postaci wyłączenia od dziedziczenia dalszych pokoleń rodzeństwa ciotecznego lub stryjecznego spadkodawcy. Innymi słowy, w tej grupie krąg spadkobierców ma zostać ograniczony do wujów, stryjów, ciotek i stryjenek spadkodawcy oraz ich dzieci (rodzeństwa ciotecznego, stryjecznego i wujecznego spadkodawcy). Wedle założeń autorów Projektu ma to przyczynić się do rozwiązania problemu związanego z nadmiernymi zaległościami sądów w sprawach o stwierdzenie nabycia spadku, gdyż sądy spadku nie będą zmuszone poszukiwać dalekich krewnych spadkodawców. Inne zmiany w spadkach przewidziane w projekcie Oprócz zawężenia kręgu spadkobierców ustawowych projekt zakłada także poszerzenie przesłanek uznania kogoś za osobę niegodną dziedziczenia. W chwili obecnej, zgodnie z art. 928 § 1 za niegodnego dziedziczenia sąd może uznać osobę, która: dopuściła się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy, nakłoniła spadkodawcę podstępem lub groźbą do sporządzenia lub odwołania testamentu albo przeszkodziła spadkodawcy podstępem lub groźbą w dokonaniu jednej z tych czynności, umyślnie ukryła lub zniszczyła testament spadkodawcy, podrobiła lub przerobiła go albo świadomie skorzystała z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego. Projekt przewiduje poszerzenie tego katalogu o kolejną przesłankę – uporczywego niewykonywania obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy lub uporczywego uchylania się od sprawowania opieki nad spadkodawcą. Autorzy projektu postanowili również doprecyzować przepisy związane z terminem na złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Aktualnie, zgodnie z art. 1015 oświadczenie to powinno być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Zgodnie z brzmieniem Projektu, złożenie wniosku do sądu o odebranie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku będzie wystarczające do zachowania sześciomiesięcznego terminu na złożenie oświadczenia. Dodatkowo, w sytuacji gdy złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku wymagać będzie zezwolenia sądu opiekuńczego, bieg terminu na złożenie oświadczenia ulegać ma zawieszeniu na czas trwania postępowania w tym przedmiocie. W praktyce oznacza to, że rodzicom i opiekunom małoletniego, a także opiekunom osób ubezwłasnowolnionych całkowicie, będzie łatwiej dochować terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w imieniu swoich podopiecznych. Zmianie ulegnie również właściwość sądu w kwestii wydawania zezwolenia na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Dotychczas takie zezwolenie było wydawane przez sąd opiekuńczy, tj. sąd miejsca zamieszkania podopiecznego. Zgodnie z brzmieniem Projektu, takim sądem miałby być teraz sąd spadku, czyli co do zasady sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy lub sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy. Projekt wprowadza też niekorzystne dla wierzycieli rozwiązanie, zgodnie z którym Skarb Państwa lub gmina, którym spadek przypadł z mocy ustawy ponosić będą odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Obecnie dochodzi bowiem do sytuacji, w której majątek spadkowy przypadający gminie lub Skarbowi Państwa jest trudny do sprzedaży, a długi spadkowe od chwili otwarcia spadku mogą być egzekwowane z majątku spadkobiercy przymusowego. Możliwość zaspokojenia się przez wierzycieli spadkodawcy z majątku publicznego w takich sytuacjach zostanie ograniczona. Kiedy zmiany wejdą w życie? Opisane zmiany w dziedziczeniu mają wejść w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia uchwalonej przez Sejm nowelizacji w Dzienniku Ustaw. Zatem prawdopodobne jest, że nowe przepisy zaczną obowiązywać jeszcze w 2022 roku. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw Anna Nowak, aplikantka radcowska, Lubasz i Wspólnicy – Kancelaria Radców Prawnych sp. k. Zgodnie z nowymi przepisami, zapis windykacyjny jest formą dziedziczenia na podstawie testamentu. Aby zapis windykacyjny był skuteczny, testament musi zostać sporządzony w formie aktu notarialnego, wówczas osoba wskazana w zapisie nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia Oprócz wymaganej szczególnej formy testamentu (sporządzonego notarialnie) przedmiotem zapisu windykacyjnego mogą być tylko wskazane składniki majątku, a zatem:– rzecz oznaczona co do tożsamości,– zbywalne prawo majątkowe,– przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,– ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub zapis zależy także od tego, czy w chwili otwarcia spadku przedmiot zapisu należy do spadkodawcy albo spadkodawca był zobowiązany do jego zbycia. Jeżeli nie jest on już częścią majątku spadkodawcy – zapis windykacyjny jest bezskuteczny. Gdy przedmiotem zapisu jest ustanowienie dla zapisobiercy użytkowania lub służebności, zapis będzie również bezskuteczny, gdy w chwili otwarcia spadku przedmiot majątkowy, który miał być obciążony użytkowaniem lub służebnością, nie należy do windykacyjny nie może zostać wpisany pod warunkiem lub zastrzeżeniem terminu do testamentu – takie wpisy są uznawane z nieistniejące. Nieważność zapisu windykacyjnego jest możliwa, gdy z treści testamentu wynika jasno, że zapis nie miałby miejsca, gdyby nie pewne zastrzeżenia dotyczące ziszczenia się warunku lub nadejścia określonego terminu. Wówczas konkretna osoba, wskazana jako zapisobiorca staje się nim, lecz na zasadach właściwych dla zwykłych zapisów testamentowych. Jeżeli spełniły się one przed dniem otwarcia spadku, zapis windykacyjny pozostaje w zapisu windykacyjnego zmienia także brzmienie innych przepisów prawa spadkowego. I tak:– Zapis windykacyjny jest zaliczany do zachowku, dlatego też osoba, na rzecz której ustanowiono zapis windykacyjny, może odpowiadać z tytułu należnego innym spadkobiercom zachowku i być zobowiązana do jego zapłacenia; – Osoba, której spadkodawca wyznaczył zapis windykacyjny, może zostać także obciążona zapisem zwykłym; – Przyjęcie, odrzucenie czy stwierdzenie nabycia zapisu windykacyjnego, a także zasady dotyczące powołania spadkobiercy i zdolności do dziedziczenia stosuje się do osoby, na rzecz której spadkodawca dokonał zapisu windykacyjnego w testamencie; – W zakresie odpowiedzialności za długi spadkowe ustawodawca przyjął, że do momentu podziału spadku za długi spadkowe odpowiadają solidarnie spadkobiercy oraz osoba, na rzecz której dokonano zapisu windykacyjnego; – Z kolei od chwili podziału spadku spadkobiercy i osoby, na których rzecz zostały uczynione zapisy windykacyjne, ponoszą odpowiedzialność za długi spadkowe proporcjonalnie do wartości otrzymanych przez nich części majątku spadkowego; – Na potrzeby zapisu windykacyjnego stosuje się przepisy o zabezpieczeniu spadku (zabezpieczenie zapisu windykacyjnego); – Według nowych przepisów sąd w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku stwierdza jednocześnie nabycie przedmiotu zapisu windykacyjnego, wymieniając osobę, dla której spadkodawca uczynił zapis windykacyjny oraz przedmiot tego zapisu; – Osoba, na rzecz której dokonano zapisu windykacyjnego, musi uiścić należny podatek zgodnie z Ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. 1 Art. 981 (1) § 1 Kodeksu cywilnego 2 Art. 981 (2) oceniacie te zmiany? Dajcie znać w komentarzu.

zmiany w prawie spadkowym 2011